Zęby coraz mocniej traktowane są jako wizytówka człowieka. Stan i zdrowie uzębienia zajmują wyższe niż kiedyś miejsce na liście priorytetów w pojmowaniu właściwej kondycji ciała. Czasami jednak zdarza się tak, że z jakiegoś powodu dochodzi do ukruszenia bądź złamania zęba. Jeśli ukruszony ząb boli to nie należy wpadać wówczas w panikę – wizyta u dentysty i wdrożenie prawidłowego leczenia jest właściwym działaniem.
Jakie mogą być przyczyny ukruszenia zęba?
Wdrożenie leczenia to jeden z ostatnich etapów, który poprzedzony winien być właściwą diagnozą, a nade wszystko profilaktyką. Jakie są podstawowe przyczyny ukruszeń i jak im zapobiegać? Za większość przypadków odpowiada tryb życia, a więc czynnik, który w dużym stopniu można kontrolować. Na stan zębów wpływa cały szereg działań i zaniedbań, w skutek których zęby stają się bardziej podatne na ukruszenie. Do najważniejszych z nich należą:
- Niedobory witamin: z naciskiem na witaminę D, odpowiedzialną w organizmie za jakość układu kostnego. Aktywna postać witaminy D jest regulatorem poziomu wapnia w organizmie, a więc bezpośrednio wpływa na zdrowie zębów.
- Martwica: ząb martwy jest nieunerwiony, a co za tym idzie – szczególnie narażony na wszelkie uszkodzenia (złamania czy ukruszenia)
- Próchnica: zaniedbanie uzębienia skutkuje powstawaniem dużych ubytków próchnicowych, kolokwialnie zwanych „dziurami”. Osłabienie twardych tkanek zęba niechybnie prowadzi do łamań i ukruszeń.
- Erozja szkliwa: wynikająca z nieprawidłowej diety zawierającej zbyt wiele produktów, w których skład wchodzą kwasy negatywnie oddziałujące na strukturę zęba. Osłabienie szkliwa to prosta droga do cienkich i łamliwych zębów.
- Używki: nadmierne korzystanie z tzw. używek prowadzi do osłabienia struktury zębów, przez co wzrasta ich podatność na uszkodzenia. Obarczone najwyższym ryzykiem (również w przypadku zębów) jest zażywanie narkotyków.
Warto wspomnieć w tym miejscu o pozostałych przyczynach złamań i ukruszeń, wśród których dominują urazy mechaniczne. Wypadki komunikacyjne, pobicia, upadki, ale też gryzienie pokarmu odpowiadają za znaczny odsetek przypadków. Swoje piętno odciskają na uzębieniu również wady zgryzu. Związane są one z ustawicznym, mocnym zaciskaniem zębów (bruksizm), w efekcie czego dochodzi do ścierania i wymienionych uszkodzeń. Za niekorzystne uznaje się również noszenie biżuterii w okolicach jamy ustnej (np. na języku), która poprzez kontakt z zębami prowadzi do tarcia i osłabienia szkliwa.
Ukruszony ząb – konsekwencje
Lekceważenie problemu może być brzemienne w konsekwencjach, gdyż ukruszenia żywego zęba może skutkować wystawieniem tkanki wypełniającej na szkodliwe działanie czynników zewnętrznych, np. urazów termicznych czy zakażeń bakteryjnych. Łamliwość zębów może być także objawem innych chorób, warto więc zadbać o odpowiednią i nade wszystko szybką diagnozę. Lekko ukruszony ząb jest łatwiejszy w leczeniu, a pozostawienie go samemu sobie doprowadzi do kolejnych uszczerbków – także języka i policzków, narażonych na podrażnienia przez ostre krawędzie powstałe w wyniku ukruszenia.
Względy estetyczne są niemal równie istotne – paradowanie z ukruszonymi zębami przednimi (np. ukruszona jedynka) z pewnością nie pozostanie niezauważone i odbije się na naszej reputacji.
Leczenie ukruszeń i złamań
Złamania mają różny charakter, a są to: powikłane i niepowikłane złamania korony zęba, złamania koronowo-korzeniowe, złamania korzenia. Wszelkiego typu urazy zębów stałych (pęknięty ząb, złamany lub ukruszony) przeważnie wiążą się z koniecznością wykonania badanie RTG i kontrolą żywotności miazgi. Przy złamaniach niepowikłanych zdarza się, iż wystarczającym działaniem jest wygładzenie krawędzi zęba lekko ukruszonego. Większa utrata tkanki wymaga odbudowy bądź wypełnienia.
Uszkodzenie miazgi zęba może nastąpić także w przypadku drobnych urazów. Tkanka wypełniająca jest żywa i silnie unerwiona, dlatego też urazom towarzyszyć może silny ból. Leczenie kanałowe (endodontyczne) może doprowadzić do wyleczenia w trakcie jednej wizyty – pozwala uniknąć powikłań takich jak ropień czy zanik kości.
W przypadku, gdy badanie RTG wykaże konieczność usunięcia korzenia zęba, rozwiązaniem będzie implant stomatologiczny. Jest to najdalej posunięta ingerencja, ale charakteryzuje ją również trwałość. Poważne uszkodzenie zęba, jak np. złamanie poniżej linii dziąseł często wyklucza możliwość zastosowania leczenia, a konieczna staje się ekstrakcja, czyli usunięcie. Implant mocowany jest w kościach szczęki i wypełnia powstały w wyniku ekstrakcji ubytek. Właściwości funkcjonalne i estetyczne implantów zębów pozwalają na szeroki uśmiech i bezstresowe gryzienie, krótko mówiąc na powrót do normalności.
