Uśmiech to nasza wizytówka. Przebarwienia na zębach często sprawiają, że wstydzimy się uśmiechać i ukrywamy zęby. Problem ten wymaga konsultacji stomatologicznej, ale na szczęście – można sobie z nim poradzić! Warto to zrobić, bo estetyka uśmiechu wpływa na samoocenę, a ona na samopoczucie.
Jaki kolor mają zęby?
Lansowany w mediach śnieżnobiały hollywoodzki uśmiech wcale nie jest najbardziej naturalnym kolorem zębów. Tak naprawdę naturalna barwa zęba wcale nie musi być olśniewająco biała. Naturalny kolor zęba waha się od mlecznobiałego do żółtobrunatnego.
Co wpływa na naturalny kolor zęba?
Na kolor zębów bardzo duży wpływ ma ich budowa. Zdrowy ząb składa się z miazgi, zębiny i szkliwa. Miazga jest niewidoczna gołym okiem, dlatego nie ma wpływu na wygląd zęba. To zębina i szkliwo odpowiadają za kolor. Zębina najczęściej jest koloru żółtego, dlatego to grubość szkliwa wpływa na barwę całego zęba. Im cieńsze szkliwo, tym bardziej żółty odcień zęba.
Czym jest przebarwienie zębów?
Przebarwienie zębów jest częstym zjawiskiem powiązanym z problemami natury klinicznej i estetycznej. Tak jak wspomnieliśmy wyżej, naturalny kolor zębów waha się od mlecznobiałego po żółtobrunatny odcień. Za przebarwienie uznaje się każde odstępstwo od normy w kolorze pigmentu.
Co wpływa na zmianę barwy szkliwa?
Każdy produkt spożywczy, który trafia do naszej jamy ustnej posiada naturalne bądź sztuczne barwniki, które osiadają na zębach. Nieusunięte zaczynają wżerać się w szkliwo, zmieniając jego barwę. W tym przypadku mówimy o zewnętrznych przyczynach przebarwień. Istnieją też przyczynywewnętrzne – te bezpośrednio wpływają na kolor zębiny, powodując jej ciemnienie.
Zewnętrzne przyczyny przebarwień zębów
Dzięki reklamom wybielających past do zębów wszyscy wiedzą już, że na przebarwienia wpływa palenie papierosów, picie alkoholu, kawy i herbaty, a także spożywanie niektórych pokarmów.
Palenie papierosów a przebarwienia zębów
Nałogowego palacza łatwo poznać po uśmiechu (i wcale nie trzeba być dentystą, by to zrobić). Zazwyczaj zęby palaczy są żółte a na ich powierzchni (szczególnie przy dziąsłach) pojawia się ciemnobrązowy nalot. Dzieje się tak, ponieważ toksyczne i smoliste substancje osiadają na zębach. Substancje te są w stanie odbarwić nie tylko szkliwo, ale także wszelkie wypełnienia zębów.
Dieta a przebarwienia zębów
Ten akapit powinien zainteresować wszystkich, którzy dbają o zdrową dietę bogatą w warzywa, owoce i świeżo wyciskane soki. Zawierają one mnóstwo kwasów, które negatywnie wpływają na szkliwo, osłabiają je i sprawiają, że staje się porowate i cieńsze. Do porowatego, osłabionego szkliwa znacznie łatwiej przylegają barwniki pochodzące ze zjadanych produktów.
Do produktów najintensywniej przebarwiających zęby zaliczamy:
- kawę – aby zminimalizować ryzyko osadzania się jej związków na zębach, dodaj do niej mleko;
- herbatę – szczególnie odbarwia herbata czerwona;
- owoce jagodowe – jagody, borówki, truskawki, jeżyny, wiśnie;
- czerwone wino;
- buraki;
- curry;
- napoje gazowane;
- słodycze – żelki, cukierki, gumy.
Należy jednak zaznaczyć, że czynnikiem zwiększającym szansę przebarwień jest nie tyle samo jedzenie produktów, które barwią zęby czy osłabiają szkliwo, a nieprawidłowa higiena jamy ustnej.
Wewnętrzne czynniki odpowiadające za przebarwienia zębów
Do wewnętrznych czynników ogólnych wpływających na kolor zęba można zaliczyć: uwarunkowane genetycznie anomalie chromosomowe, wrodzone wady, wrodzone zaburzenia metabolizmu, zaburzenia w okresie noworodkowym, choroby zakaźne, endokrynopatia, niedobory pożywienia/niedożywienie, fluoroza. Mamy wrażenie, że o wpływie szeroko roumianego stanu zdrowia organizmu na kolor zębów mówi się dużo mniej, niż o czynnikach zewnętrznych.
Choroby a przebarwienia zębów
Przykładowe choroby, które wpływają na kolor zębów, to:
- niedoczynność tarczycy– kolor mlecznobiały;
- nadczynność tarczycy – kolor niebieskobiały;
- porfirię – kolor czerwonoszary;
- hiperbilirubinemię – kolor zielonkawy;
- fluorozę – kolor biały lub brunatny, pojawią się białe plamki na zębach.
Choroby zębów też wpływają na ich kolor. Niektóre materiały do odbudowy zębów doprowadzają do przebarwień (np. amalgamat wytwarza plamę w otoczeniu odbudowanego fragmentu podobnie jak azotan srebra). Cement krzemowy też powoduje przebarwienie, gdy zewnętrzne zabrudzenia zostają wchłonięte przez materiał. Nieprawidłowo przeprowadzone leczenie zęba też może dać o sobie znać w przyszłości w postaci zmiany jego koloru.
Wpływ leków na kolor zębów
Typowym przebarwieniem po lekach są żółte lub brązowe plamy na zębach najczęściej na szyjce przy dziąśle – szczególnie często pojawią się przy podawaniu tetracyklin. Intensywność plamek zależy od dawki i czasu trwania kuracji. Krytyczny okres dla powstawania tych przebarwień trwa od 5. miesiąca życia płodowego (gdy matka przyjmuje lek w czasie ciąży) do 8. roku życia dziecka, dlatego w tym okresie powinno się unikać stosowania antybiotyków z tej grupy. Równie silnie oddziałujące mogą być leki stosowane przy nadciśnieniu, alergii czy chorobie niedokrwiennej serca oraz chorobachpsychicznych.
Jak się chronić przed przebarwieniami?
Najważniejsza jest profilaktyka, czyli odpowiednia higiena zębów. Codzienne dwukrotne mycie zębów uchroni nas przed wieloma problemami zdrowotnymi! Jeśli nie wiesz jak prawidłowo myć zęby, poproś swojego dentystę o instruktaż. Zaprzyjaźnij się też z nicią dentystyczną i płynem do płukania ust. Odpowiednia higiena jest w stanie usunąć powstałe w ciągu dnia przebarwienia i utrzymać naturalny kolor zębów.
Profilaktyka dentystyczna
Regularne wizyty u lekarza, podczas których dentysta usuwa osad i kamień nazębny mogą oszczędzić nam konieczności wybielania zębów bardziej inwazyjnymi metodami. Dzięki temu zabiegowi powierzchnia naszych zębów zostanie wygładzona, a barwiącym związkom trudniej będzie się do niej przykleić.
Usuwanie przebarwień
Zanim pacjent zdecyduje się usunąć przebarwienia na zębach, zawsze należy skonsultować się ze stomatologiem. Jak wskazujemy wyżej jest wiele powodów, które wpływają na kolor zęba. Przed podjęciem leczenia trzeba poznać przyczynę problemu. W wielu przypadkach najpierw trzeba podjąć odpowiednie leczenie, a dopiero później usuwać przebarwienia. Takie podejście do tematu jest gwarancją bezpieczeństwa pacjenta i znacząco zwiększa skuteczność wybielania.
Metody wybielania zębów
Istnieje kilka metod wybielania zębów. Są indywidulanie dobierane przez dentystę, zależnie od potrzeb pacjenta i stanu jego zdrowia:
- Wybielanie zębów (żele samodzielnie stosowane przez pacjentów w domu oraz zabiegi wykonywane w gabinecie);
- Mikroabrazja powierzchni szkliwa przy użyciu kwasów chlorowodorowych lub/oraz wybielanie;
- Pokrycie materiałem złożonym;
- Licówki porcelanowe;
- Korony pełnoceramiczne.
Ponownie podkreślamy, że zawsze lepiej zapobiegać niż leczyć. Dbajcie o prawidłową higienę jamy ustnej, regularnie odwiedzajcie gabinet stomatologiczny i bądźcie pod opieką lekarza. Dzięki temu Wasze samopoczucie, uroda i portfel będą w dobrym stanie!