Leczenie kanałowe zęba – co to jest i na cym polega

Co to jest leczenie kanałowe?

Leczenie kanałowe, inaczej leczenie endodontyczne to jedna z metod leczenia stosowana w gabinetach stomatologicznych. Kiedy dochodzi do leczenia kanałowego zęba? Leczenie kanałowe nie jest stosowane, gdy zęby są zdrowe lub posiadają niewielkie ubytki. Pozwala jednak uratować ząb przed usunięciem (ekstrakcją), gdy nerw zęba jest trwale uszkodzony.

W okolicy miazgi zęba i korzeni może dochodzić do stanów zapalnych, które przejawiają się u pacjenta w postaci silnego bólu. Do stanów zapalnych dochodzi najczęściej, gdy mamy do czynienia z rozwijającą się na zębie próchnicą lub zębem, który został uszkodzony, np. w wyniku pęknięcia czy złamania. Stan zapalny miazgi może prowadzić do jej martwicy. Niegdyś, nie znając leczenia kanałowego, nie posiadając odpowiedniej wiedzy medycznej i sprzętu, z którymi mamy do czynienia obecnie, uszkodzone w znaczny sposób zęby zostawały usuwane. Dziś leczenie kanałowe wykonuje się na porządku dziennym, otrzymując wysoką skuteczność w leczeniu pacjentów, którzy mogą cieszyć się pełnym uzębieniem przez wiele lat.

W jakich sytuacjach stosowane jest leczenie kanałowe?

Leczenie kanałowe stosuje się najczęściej:

– w przypadkach, gdy doszło do zapalenia lub martwicy miazgi zęba,

– w przypadku, kiedy kanały korzeniowe zęba podczas poprzedniego leczenia kanałowego nie zostały dostatecznie wypełnione,

– w sytuacjach, kiedy ząb posiada zaawansowane zmiany okołowierzchołkowe wymagające leczenia kanałowego.

Do obumarcia miazgi dochodzi nie tylko ze względu na ubytki próchnicowe, ale też np. u pacjentów z bruksizmem przy sporym starciu zębów czy w przypadkach silnego obciążenia zęba występującego podczas wad zgryzu i/lub znacznych brakach w uzębieniu pacjenta. Leczenie kanałowe należy wykonywać także w przypadku zębów martwych, by zapobiec ich szybkiemu ciemnieniu. Martwe zęby nie bolą, jednak po pewnym czasie wyglądają nieestetycznie.

Podstawy teoretyczne

Aby odpowiednio wytłumaczyć, na czym polega leczenie kanałowe, warto zacząć od podstaw. Ząb składa się z korony i korzenia. Korona jest widoczną częścią zęba, korzeń utrzymuje go na miejscu w kości. Korona zęba składa się z trzech części (warstw): szkliwa, zębiny i miazgi. Szkliwo znajduje się na zewnątrz korony, zębina mieści się pod szkliwem, natomiast miazga wypełnia koronę w środku. Miazga jest silnie unerwioną i unaczynioną tkanką łączną. Zadaniem miazgi jest np. transport do zęba substancji odżywczych oraz tlenu czy ochrona przed infekcjami. Ze względu na swoje rozmieszczenie w zębie miazgę można rozróżnić na koronową lub korzeniową. Zakażeniu najczęściej w pierwszej kolejności ulega miazga koronowa, np. przez baterie z ubytku próchnicowego.

Na czym polega leczenie kanałowe zęba?

Schemat leczenia kanałowego zęba jest zazwyczaj podobny.

1. Lekarz usuwa zmiany próchnicowe, czasem również podejmuje się odbudowy zniszczonych ścian zęba, niezbędnych do zastosowania koferdamu – arkusza gumy używanego w celu odizolowania zęba.

2. Endodonta otwiera zęba, aby móc uzyskać dostęp do zniszczonej miazgi.

3. Usuwa zniszczoną miazgę.

4. Lekarz endodonta czyści kanały korzeniowe, usuwa z nich tkanki w stanie zapalnym, martwe tkanki, bakterie i toksyny.

5. Opracowywanie kanałów odbywa się mechanicznie, przy zastosowaniu pilników endodontycznych i w sposób chemiczny.

6. Kiedy kanały zostaną w odpowiedni sposób opracowane, następuje ich osuszenie.

7. Po tych zabiegach kanały są wypełniane lekami (najczęściej zawierającymi np. antybiotyki).

8. Następnie kanały są wypełniane przez endodontę gutaperką (substancją pochodzenia naturalnego).

9. Po wykonaniu zabiegu należy ocenić radiologicznie poprawność wykonanego leczenia kanałowego (np. czy kanał został całkowicie wypełniony).

10. W przypadku gdy leczenie kanałowe zostało przeprowadzone prawidłowo można przejść do stałej odbudowy korony lub zabiegów protetycznych.

Warto pamiętać!

Leczenie kanałowe jest wykonywane z wykorzystaniem znieczulenia, więc pacjenci nie powinni obawiać się bólu. Zabieg nie należy do przyjemnych, jednak po zastosowaniu znieczulenia, pacjent nie odczuwa żadnego bólu.